Շաքիի ջրվեժը գտնվում է Որոտանի կիրճում, Սիսիանից 3կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք, Որոտանի վտակ` Շաքի գետի վրա: Բարձրությունը 18մ է: Շաքի անվանումը այն ստացել է ի պատիվ գեղեցկուհի Շաքիի: Համաձայն ավանդության` մի զավթիչ, տեսնելով Շաքիի գեղեցկությունը, սիրահարվում է և հրամայում նրան ներկայանալ: Հայուհին, չկամենալով ենթարկվել զավթիչի բռնությանը, գցում է իրեն մի բարձր ժայռից: Անկման պահին գեղեցկուհու երկար զգեստը քամուց բացվում է և վերածվում ջրվեժի, որը և անվանեցին Շաքիի ջրվեժ:

Հաղարծնի վանքային համալիրը գտնվում է Տավուշի մարզի Դիլիջան քաղաքից 18 կմ հեռավորության վրա: Հաղարծինի համալիրը կազմում է երեք եկեղեցի, երկու գավիթ,սեղանատուն, աղոթարաններ, խաչքարեր:Վանքային համալիրը կառուցվել է 10-13-րդ դարերի ընթացքում:Վանական համալիրը այժմել կանգուն է և գործող:

Լոռու մարզի Օձուն գյուղում է գտնվում ՝ Օձունի հոյակերտ գմբեթավոր բազիլիկ եկեղեցին, որը վեր է խոյանում գյուղի կենտրոնում և իր դիրքով իշխում շրջակայքի վրա:Վանքը լի է հետաքրքիր հուշարձաններով, որոնք պահպանվել են դարեր շարունակ և հիացրել իր այցելուներին:

Սաղմոսավանքը հիմնադրվել է 1215 թ. - ին, երբ իշխան Վաչե Վաչուտյանը հրամայել էր կառուցել Սուրբ Սիոն եկեղեցին: Հետագայում վանքին կից կառուցվեցին երկու այլ շինություններ արևմտյան և հարավային կողմերից, կանգնեցվեց գավիթը (1250թ.), գրադարանը (1255թ.), Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (1235թ.): Բոլոր այս կառույցները կազմում են Սաղմոսավանք համալիրը: Հիմնական վանքըպատկանում է խաչաձև գմբեթավոր եկեղեցիների տիպին: Մուգ շագանակագույն քարից կառուցված այս շինության յուրաքանչյուր չորս կողմերի ճակատային հատվածները խաչաձև են: Իսկ մեջտեղում գլանաձև թմբուկի վրա վեր է խոյանում գմբեթը: Սաղմոսավանք վանքը հայտնի է ձեռագրերի պահոցներով: Այստեղ ստեղծվում և կրկնօրինակվում էին բազմաթիվ մանրանկարչական նկարազարդումներ: Սաղմոսավանքի պահոցնիր նպատակայնությամբ անչափ հազվագյուտ և յուրօրինակ շինություն է: Հարթ և համեստ ճակատային հատվածն իր բարձրությամբ չի զիջում վանքին և առանձնանում է հարուստ զարդանախշերով: Ներքին հարդարանքին շքեղություն է հաղորդում նաև գունային ձևավորումը: Վանքի առանձին հատվածներ արված են կարմիր և սև քարերից, ինչպես նաև ներկված են դեղին, սպիտակ և կարմիր գույներով: տուրն իր մեջ ներառում է տրանսպորտային ծառայություն ոը գիդ-ուղեկցորդի ծառայություն; գինը ՝4500

Պարզ լիճը գտնվում է Տավուշի մարզի Դիլիջան քաղաքից 9 կմ հս-արլ: Այն հոսք ունեցող լիճ է: Սնվում է աղբյուրներից: Ունի 300մ երկարություն և 100 մ լայնություն:Միջին խորությունը 3մ է: Պարզ լիճը շրջապատված է գեղեցիկ և սաղարթախիտ անտառներով: Տուրի արժեքն է 6500դրամ։ Տուրն իր մեջ ներառում է տրանսպորտային ծառայություն եւ գիդ-ուղեկցորդի ծառայություն։

Սանահինի վանքը գտնվում է Դեբեդ գետի աջ ափին` Լոռու կանաչապատ անկյուններից մեկում: Ճարտարապետական այս բարդ համակառույցը բաղկացած է մի քանի եկեղեցիներից, գրադարան-մատենադարանից, դպրանոցից: Առանձին հիացմունք է առաջացնում Սբ. Աստվածածին եւ Ամենափրկիչ եկեղեցիներն իրար կապող ճեմարանի շենքը, որն ի սկզբանե եղել է ճարտարապետների հմուտ հնարքը, որով նրանք այս երկու եկեղեցիներին հաղորդել են բարձր սեյսմակայունություն:

Նորավանքը կառուցվել է XIII-XIV դդ :Գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում, Ամաղու գյուղից 3 կմ հյուսիս - արևելք: Ըստ Ստեփանոս Օրբելյանի, սրբատեղի է եղել դեռ վաղ միջնադարում:

եկեղեցի ՀՀ Կոտայքի մարզի Աբովյան քաղաքում։ Եկեղեցու հիմնարկեքը կատարվել է 2006 օգոստոսի 24-ին։ Օծման արարողությունը տեղի է ունեցել 2013թ. մայիսի 14-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հանդիսապետությամբ և Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի ու Հայաստանում պաշտոնական այցով գտնվող Բելառուսի Հանրապետության նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի ներկայությամբ։ Եկեղեցին կառուցվել է Գագիկ Ծառուկյանի բարերարությամբ։ Եկեղեցու ճարտարապետը Արտակ Ղուլյանն է, նախագծի կոնստրուկտորները՝ Հովհաննես Մեյրոյանը և Տիգրան Դադայանը։ Որմնանկարների հեղինակներն են հայր և որդի Աբրահամ ու Հայկ Ազարյանները։ Եկեղեցու քանդակազարդման աշխատանքներին մասնակցել է շուրջ 40 քանդակագործ և զարդագործ-վարպետ:

Տաթևի վանքը միջնադարյան ճարտարապետական և հոգևոր-մշակութային կենտրոն է ՀՀ Սյունիքի մարզում՝ Տաթև գյուղից հարավ՝ Որոտան գետի աջափնյա բարձրադիր հարթավայրում: VIII դարի վերջից եղել է Սյունաց եպիսկոպոսության աթոռանիստը: Տաթևի վանքը հիմնադրվել է IV դարում, VIII դարում կոչվել է Թադեոս առաքյալի աշակերտ Եվստաթեոսի (Տաթեոս) անունով, որը քրիստոնեություն է քարոզել Սյունիքում և նահատակվել այնտեղ:

Արջերի քարանձավը գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում, Երևանից 150 կմ հարավ-արևելք, Նորավանքի վանքային համալիրի մոտ: Այնտեղ հնարավոր է հասնել միայն ոտքով քայլելով, Նորավանքից 30 րոպե, խիստ լեռնային պայմաններում, նեղ արահետներով: Բայց այս դժվարությունները լիովին հատուցվում են դիտելով քարանձավը, բնության այդ անձեռակերտ հրաշքը: Արջերի քարանձավը ընդհանուր երկարությամբ 3,5 կմ, դեպի երկրի ընդերք է խորանում ավելի քան 700մ, ամբողջովին ստալակտիտային է, բազմերանգ կորալանման ելուստներով հսկայական դահլիճներ: Հեքիաթային ձևեր ու գույներ ունեցող այս քարանձավին ավելի մեծ շուք ու խորհրդավորություն են տալիս քարանձավային գետն ու ստորերկրյա լիճը: Յուրահատուկ հետաքրքրություն է առաջացնում ստորերկրյա սիֆոնը, բնական զարմանահրաշ այդ աշխարհը: Աննկարագրելի տպավորիչ է Նորավանքի վանքի և Արփա գետի կիրճի համադրությունը: