Ստեփանավանի դենդրոպարկ կամ Սոճուտ, բուսաբանական այգին գտնվում է Լոռու մարզի Գյուլագարակ գյուղում, Ստեփանավան քաղաքից 12 կմ հեռավորության վրա, Երևանից 85 կմ հյուսիս, ծովի մակերևույթից շուրջ 1450 մետր բարձրության վրա:Այն բաղկացած է բնական անտառից, զարդանախշերով բույսերից, և վայրի ծագում ունեցող այլ բուսատեսակներից:

Լոռու մարզի Օձուն գյուղում է գտնվում ՝ Օձունի հոյակերտ գմբեթավոր բազիլիկ եկեղեցին, որը վեր է խոյանում գյուղի կենտրոնում և իր դիրքով իշխում շրջակայքի վրա:Վանքը լի է հետաքրքիր հուշարձաններով, որոնք պահպանվել են դարեր շարունակ և հիացրել իր այցելուներին:

Կարբի գյուղից ոչ հեռու IVդ.-ի սկզբին Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը հիմնել էր մի փոքրիկ եկեղեցի, որը դարձել է Օհանավանք վանքի հիմքը: Ներկայումս Օհանավանք վանքն իրենց ներկայացնում է XII - XIII դդ.-ի կառույցներ: Համալիրը կառուցվել է 1216թ.-ից, երբ իշխան Վաչե Վաչուտյանը հիմնադրվել է Սուրբ Կարապետ եկեղեցին (1216-1221 դդ.): Վանքը կառուցվել է քարանձավների վրա և աստիճաններով միացված է կիրճին: IV դարի եկեղեցուց միայն ավերակներեն պահպանվել: Դրանք կարելի է տեսնել Օհանավանքի հնագույնի կառույցի` V դարումկառուցված բազիլիկի մոտ: Այն վերակառուցվել է 573թ.-ին, այնուհետև բազմիցս ենթարկվել է վերականգնողական աշխատանքների: Վանքի գավիթը կառուցվել է 1250թ.-ին: 1311թ. - ին վանքի արևմտյան հատվածում պատվանդանիվրա հուշասյունէ կանգնեցվել: Այսպիսով, Օհանավանք վանքը իրենց ներկայացնում է երեք շինություններից բաղկացած գրեթե կատարյալ ուղղանկյունի: Վանքի տարածքը պարսպապատ է, որը միջնադարում ծառայել է որպես պատնեշ զավթիչների դեմ: Հիմնական վանքը` Ս. Կարապետը - խաչաձև գմբեթավոր շինություն է, այն բոլոր անկյուններում երկհարկանի մատուռներ ունի: Այն առանձնանում է նուրբ դեկորատիվ ձևավորմամբ: Վանքի ճակատային հատվածը զարդարում է խաչի փորագրված պատկերը և տարբեր երկրաչափական զարդանախշեր: Վանքի հարավային պատըև նրա բարձր գմբեթն ավիրվել էին 1919թ.-ին, սակայն այժմ վերականգնվել են: Շատ հետաքրքիր է վանքի շինությունների որմնադրությունը. կարմիր և սև քարերը դրված են շախմատային ձևով: Օհանավանքի գավիթը մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում իր զանգակատնով, որն ունի 6,5 մ տրամագիծ և Հայաստանում համարվում է ամենամեծը նմանատիպ կառույցների շարքում: Զանգակատունը կառուցել է ավելի ուշ քան գավիթը, հնարավոր է մոտ 1270թ.- ին` շինության վերականգման ժամանակ:

Ենոքավան գյուղը գտնվում է Իջևանից 10կմ հեռավորության վրա:Ենոքավանից 3կմ հեռավորության վրա Խաչաղբյուր գետի հիասքանչ ձորում է գտնվում Լաստիվեր-անապատ երկհարկ քարանձավը: Տեղանքը կարծես թաքնվում է սաղարթախիտ անտառի խավարի մեջ: Բուռն գետը, բարձր ծառերը և ուղղաձիգ ժայռերը հեքիաթային են դարձնում տեղի բնությունը:Կառույցը նմանվում էր լաստի, և այդ պատճառով քարանձավը մնաց ժողովրդի հիշողության մեջ <<Լաստիվեր>> Անունով:

եկեղեցի ՀՀ Կոտայքի մարզի Աբովյան քաղաքում։ Եկեղեցու հիմնարկեքը կատարվել է 2006 օգոստոսի 24-ին։ Օծման արարողությունը տեղի է ունեցել 2013թ. մայիսի 14-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հանդիսապետությամբ և Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի ու Հայաստանում պաշտոնական այցով գտնվող Բելառուսի Հանրապետության նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի ներկայությամբ։ Եկեղեցին կառուցվել է Գագիկ Ծառուկյանի բարերարությամբ։ Եկեղեցու ճարտարապետը Արտակ Ղուլյանն է, նախագծի կոնստրուկտորները՝ Հովհաննես Մեյրոյանը և Տիգրան Դադայանը։ Որմնանկարների հեղինակներն են հայր և որդի Աբրահամ ու Հայկ Ազարյանները։ Եկեղեցու քանդակազարդման աշխատանքներին մասնակցել է շուրջ 40 քանդակագործ և զարդագործ-վարպետ:

Խոր Վիրապը գտնվում է Արարատի մարզում: Այն Հայաստանում ամենահայտնի սրբավայրն է, քանի որ ուղղակիորեն կապված է այստեղ քրիստոնեության տարածման պատմության հետ: Հայաստանում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն հռչակվեց 301թ.`շնորհիվ Գրիգոր Լուսավորչի ջանքերի: Սակայն մինչ Տրդատ 3-րդ թագավորին հավատափոխ անելը` Լուսավորիչը բանտարկված է եղել ներկայիս Խոր Վիրապ վանքային համալիրի տարածքում գտնվող զնդանում: 17-րդ դարում կառուցված վանքային համալիրից բացվում է աննկարագրելի մի տեսարան դեպի Աստվածաշնչյան Արարատ լեռը:

Տավուշի մարզի Գոշ գյուղում՝ Գետիկ գետի վտակի ափին է գտնվում 12-13-րդ դդ. կրոնական և մշակութային նշանավոր կենտրոններից մեկը՝Նոր Գետիկ (Գոշավանք) վանքային համալիրը: Վերականգնվել է 1950-1960 թթ.: Վանական համալիրի ճարտարապետն է եղել Մխիթար Գոշը:Վանական համալիրը հիմայել գործուն է և կանգուն:

Արջերի քարանձավը գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում, Երևանից 150 կմ հարավ-արևելք, Նորավանքի վանքային համալիրի մոտ: Այնտեղ հնարավոր է հասնել միայն ոտքով քայլելով, Նորավանքից 30 րոպե, խիստ լեռնային պայմաններում, նեղ արահետներով: Բայց այս դժվարությունները լիովին հատուցվում են դիտելով քարանձավը, բնության այդ անձեռակերտ հրաշքը: Արջերի քարանձավը ընդհանուր երկարությամբ 3,5 կմ, դեպի երկրի ընդերք է խորանում ավելի քան 700մ, ամբողջովին ստալակտիտային է, բազմերանգ կորալանման ելուստներով հսկայական դահլիճներ: Հեքիաթային ձևեր ու գույներ ունեցող այս քարանձավին ավելի մեծ շուք ու խորհրդավորություն են տալիս քարանձավային գետն ու ստորերկրյա լիճը: Յուրահատուկ հետաքրքրություն է առաջացնում ստորերկրյա սիֆոնը, բնական զարմանահրաշ այդ աշխարհը: Աննկարագրելի տպավորիչ է Նորավանքի վանքի և Արփա գետի կիրճի համադրությունը:

Սանահինի վանքը գտնվում է Դեբեդ գետի աջ ափին` Լոռու կանաչապատ անկյուններից մեկում: Ճարտարապետական այս բարդ համակառույցը բաղկացած է մի քանի եկեղեցիներից, գրադարան-մատենադարանից, դպրանոցից: Առանձին հիացմունք է առաջացնում Սբ. Աստվածածին եւ Ամենափրկիչ եկեղեցիներն իրար կապող ճեմարանի շենքը, որն ի սկզբանե եղել է ճարտարապետների հմուտ հնարքը, որով նրանք այս երկու եկեղեցիներին հաղորդել են բարձր սեյսմակայունություն:

Սևանա լիճ, լիճ Հայաստանի Գեղարքունիկի մարզում: Հայաստանի Հանրապետության ամենախոշեր լիճն է: Հնում հայտնի է եղել Գեղամա ծով, Գեղարքունյաց ծով կամ Լիխնիտիս անուններով:Ի տարբերություն Ուրմիա և Վանա լճերի՝բաց լիճ և ունի քաղցրահամ ջուր: Այ աշխարհի՝ քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է :Խորությունը հասնում է 100 մ-ի: Ծովում առկա ձկնատեսակներից են՝ Իշխանը,սիգը,կողակը:Լիճն ունի մեկ թերակղզի, որը նախկինում եղել է կղզի: